In het vaktijdschrift Nederlandse Jurisprudentie Feitenrechtspraak Strafzaken (NJFS) is recent een uitspraak gepubliceerd over een door ons ingediend verzoek om de kosten van een ingeschakelde deskundige te vergoeden. Veel uitspraken worden door rechtbanken en gerechtshoven op de website www.rechtspraak.nl gepubliceerd. Deze uitspraak daarentegen had de rechtbank niet op internet geplaatst.
De uitspraak is van belang omdat deze duidelijkheid verschaft aan de verdediging indien zij kosten heeft gemaakt ter verdediging. Concreet ging het in de strafzaak om een cliënt die werd verweten vlak voor een ernstig auto-ongeval handelingen op zijn mobiele telefoon te hebben verricht. De cliënt zelf betwistte dit. Door de verdediging werd vervolgens een digitaal deskundige ingeschakeld om te onderzoeken in hoeverre het mogelijk en aannemelijk is dat registraties op de mobiele telefoon plaatsvinden zonder dat dit een actieve handeling van de gebruiker vereist.
Het door de deskundige opgestelde rapport is vervolgens door de verdediging aan het dossier toegevoegd. Ter zitting is dit rapport besproken. De rechtbank volgde de verdediging echter niet in haar stelling dat cliënt voorafgaande aan het ongeval geen telefoon had bediend. De cliënt is veroordeeld en er is geen hoger beroep ingesteld.
De wet biedt de mogelijkheid om na afloop van de strafzaak kosten die zijn gemaakt in het belang van het onderzoek vergoed te krijgen. Dat kan ook na een veroordeling. Raadsman Tjalling van der Goot diende namens zijn cliënt een dergelijk verzoek in
Om reden dat de rechtbank niet meeging met de conclusies in het deskundigenrapport stelde het OM dat de kosten voor het inschakelen van deze deskundige het belang van het onderzoek ook niet hebben gediend. Het OM adviseerde de rechtbank om het verzoek om de kosten te vergoeden af te wijzen.
De rechtbank oordeelt anders. “Hoewel de rechtspraak zeer wisselend is over de vraag wanneer gezegd kan worden dat het deskundigenonderzoek het belang van het onderzoek heeft gediend, lijkt er de afgelopen jaren in ieder geval een minder strenge invulling te worden gegeven aan dat criterium. De eis dat de strafrechter het deskundigenonderzoek moet hebben meegewogen in haar oordeel, is inmiddels door meerdere rechtbanken en hoven losgelaten. Naar het oordeel van de rechtbank is een dergelijke toets achteraf inderdaad een te strikte interpretatie van de vraag of het deskundigenonderzoek het belang van het onderzoek heeft gediend. Naar het oordeel van de rechtbank dient beoordeeld te worden of op het moment dat het deskundigenonderzoek door de verdediging werd ingesteld, dat onderzoek redelijkerwijs van belang kan zijn voor enige in de strafzaak door de rechtbank te nemen beslissing.
Nu verzoeker verdacht werd van overtreding van art. 6 WVW 1994 en het verrichten van handelingen op diens telefoon redengevend kan zijn voor het bewijs van dat verwijt, hebben de kosten van het deskundigenonderzoek naar het oordeel van de rechtbank het belang van het onderzoek gediend. Het verzoek zal derhalve worden toegewezen.”
De uitspraak van de rechtbank past bij een evenwichtig proces. Op voorhand is immers niet duidelijk in welke richting de gedachten van de rechtbank zullen gaan. De verdediging heeft er soms belang bij om de gang van zaken omtrent de tenlastegelegde feiten duidelijk te maken en zo nodig te onderbouwen met wetenschappelijke gezichtspunten. Dat kan soms ook als tegenwicht voor door het openbaar ministerie gevraagd deskundigenonderzoek, teneinde daarmee de rechter te kunnen overtuigen van haar stellingen.
De uitspraak past bij een actieve houding van een advocaat in strafzaken. Een advocaat dient creatief te zijn en probeert in het belang van de cliënt tegenwicht te bieden aan hetgeen het OM de cliënt verwijt. Als daarvoor kosten voor deskundigen zijn gemaakt, is het goed te weten dat de wet de mogelijkheid biedt die kosten te vergoeden. De invulling van de wettelijke voorwaarde dat die kosten het belang van het onderzoek moeten hebben gediend, is door de rechtbank met deze uitspraak enigszins versoepeld.
Hieruit blijkt maar weer dat gespecialiseerde rechtsbijstand in alle strafzaken – ongeacht de aard of ernst – noodzakelijk is.
Klik hier voor de gepubliceerde uitspraak.
