Afgelopen vrijdag is de eerste NVSA Anker & Anker prijs uitgereikt. De prijs is in het leven geroepen door de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA). Dit als eerbetoon aan onze per 1 januari jl. gepensioneerde oud-kantoorgenoten Hans en Wim Anker. Volgens de NVSA hebben de Ankers veel betekend voor de strafrechtadvocatuur en een enorme bijdrage geleverd aan een goed functionerende rechtsstaat en aan het aan de man brengen van het belang van een sterke strafrechtadvocatuur. Doel van de prijs is het belang van de rechtsstaat en een goed functionerende strafrechtadvocatuur te onderstrepen. De winnaar van de prijs moet op deze aspecten een buitengewone inzet hebben getoond, zo niet hebben uitgeblonken. De prijs zal telkens op het tweejaarlijkse congres van de NVSA in Maastricht worden uitgereikt.
Michiel van Nispen heeft de afgelopen jaren – los van electoraal gewin – tegen de politieke stroom in geroeid en heeft in de afgelopen jaren met een aanhoudende en deskundige inzet en ook met succes het belang van de rechtsstaat in zijn algemeenheid en het belang van een sterke advocatuur in het bijzonder voortdurend aan de man gebracht. Het bestuur van de NVSA refereert onder meer aan de grote bijdrage van Van Nispen op het gebied van de gefinancierde rechtshulp.
Klik hier voor publicaties over de prijsuitreiking op de website van de NVSA en van de SP.
Een paar citaten uit de uitreikingstoespraak van de voorzitter van de NVSA:
“Een strafrechtadvocaat is in het leeuwendeel van de gevallen ook een sociaal advocaat, want afhankelijk van een bescheiden toevoegingsvergoeding. Strafrechtadvocaten kiezen dit vak dan ook niet om er rijk van te worden, maar doorgaans uit idealisme. Zij staan cliënten bij tegen een machtige overheid om ervoor te zorgen dat iedereen in onze rechtstaat en eerlijk proces krijgt. Een goed functionerende rechtstaat kan dan ook alleen maar bestaan bij de gratie van een goed functionerende strafrechtadvocatuur.
(…)
In dit verband mag niet onvermeld mag blijven dat Van Nispen ook door het stellen van een welhaast eindeloze lijst (kritische) vragen en de indiening van talloze wetsvoorstellen en amendementen, niet alleen rechtzoekenden, maar ook de sociale advocatuur een zeer grote dienst heeft bewezen.
Dat bijvoorbeeld het korten op de vergoedingen van een sociaal-advocaat zelfs als een vorm van procestactiek werd gezien, was iets wat wij niet durfden te vermoeden. Ik citeer echter onze voormalig staatssecretaris van veiligheid en justitie Fred Teeven uit een interview in mei 2017 in de Groene Amsterdammer.
‘Als je aan een advocaat niet al te veel tijd geeft om aan een verdachte te besteden, dan wordt het ook niet zo veel, die verdediging’
Teeven doelde daarbij op de bezuinigingen op de advocatuur waarop hij zich sinds 2012 had toegelegd, omdat verdere verstrenging/versobering van het straf– en het strafprocesrecht er op dat moment niet meer in zat. Door deze bezuinigingen zou hetzelfde resultaat worden bereikt.
Het bestuur van de NVSA reageerde destijds, net als vele beroepsgenoten, met verbijstering.
Michiel van Nispen, woordvoerder Justitie voor de SP in de Tweede Kamer, sprak er schande van. Volgens Van Nispen raakte deze uitspraak van Teeven het fundament van de rechtsstaat, te weten dat iedereen toegang heeft tot het recht en kan rekenen op een eerlijk proces met een fatsoenlijke verdediging. En dat ongeacht de financiële situatie van de rechtzoekende.
Mede dankzij de niet aflatende inspanningen van Van Nispen werd het voorstel van de regering om 85 miljoen euro om te bezuinigen op de rechtsbijstand terug gebracht tot “slechts” 26 miljoen euro. Deze bezuinigingen kwamen overigens wel terecht bij de strafrechtadvocatuur. Advocaten kregen dus minder vergoeding om verdachten bij te staan in strafzaken en hun verdediging te voeren.
Het was Van Nispen volstrekt helder dat als gevolg van dergelijke bezuinigingen de kwaliteit van de rechtsbijstand onder druk stond. Hij heeft zich om die reden onder meer ingezet voor een hogere uurvergoeding voor onder anderen strafrechtadvocaten. Ik citeer hem:
“De toegang tot het recht is het fundament van onze rechtsstaat, maar staat ernstig onder druk. Dat moet echt beter want iedereen heeft recht op rechtvaardigheid.”
(…)
Er kwam een noodfonds: twee jaar achter elkaar kwam een bedrag ad 36,5 miljoen euro beschikbaar om het uurtarief van sociaal advocaten te verhogen.
Verder heeft Van Nispen zich ingezet de al in 2017 door de commissie Van der Meer vastgestelde scheefgroei in de puntentoekenning ongedaan te maken in de vorm van een hogere vergoeding voor zaken waarin sociaal advocaten bijstand verlenen.
Dit is maar één van de vele voorbeelden waarin Michiel van Nispen tegen kennelijke maatschappelijke en politieke populaire gevoelens is ingegaan en zijn rug heeft recht gehouden. En dat terwijl tegen de stroom in roeien doorgaans geen electoraal gewin oplevert; dat maakt een en ander nog bewonderenswaardiger. Het beknibbelen op de rechtstaat is het in gevaar brengen van onze zo zorgvuldig en met offers tot stand gebrachte beschaving. Rechtvaardigheid, tussen burgers onderling of tussen burgers en overheden is een voorwaarde voor vreedzaam samenleven. Door daarvoor te blijven strijden, ook tegen ondoordacht populisme in, is een vorm van heldendom.”
