In de laatste aflevering van de Nieuwsbrief Strafrecht Geannoteerd heeft mr. Jan Boksem kritiek geleverd op het ontbreken van rechtseenheid in zaken waarin ex-verdachten schadevergoeding claimen wegens het ondergane voorarrest. Hij bepleit de mogelijkheid om hoger beroep in dit soort schadevergoedingsprocedures in te stellen bij slechts één gerechtshof of de mogelijkheid van cassatie bij de Hoge Raad te introduceren. Het wijzigen van de regeling op dit punt is mede voor de hand liggend nu de minister heeft aangekondigd het wetboek van strafvordering ingrijpend te willen herzien.
Klik hier voor het artikel.
Verdachten in zaken die uiteindelijk eindigen zonder oplegging van een straf of maatregel (bijvoorbeeld na een vrijspraak of een sepot) hebben een wettelijk recht om de schade die zij hebben geleden op de Staat te verhalen. De rechtspraak heeft hiervoor normbedragen ontwikkeld. Zo wordt voor iedere dag op het politiebureau doorgebracht in beginsel een vergoeding van EUR 105,00 toegekend; voor elke dag in het huis van bewaring geldt een forfaitair bedrag van EUR 80,00.
De rechtspraak is echter divers. Zo zijn er rechters die oordelen dat er naast deze ‘standaard’ dagvergoeding geen ruimte is om materiële schade – zoals gederfde inkomsten - vergoed te krijgen. Recent oordeelde de rechtbank Limburg daarentegen dat de gehanteerde normbedragen slechts zien op immateriële schadevergoeding en dat dus daarnaast – mits onderbouwd – wel ruimte blijft om materiële schade te claimen.
Volgens Boksem ondermijnt verdeelde rechtspraak het gezag van rechterlijke uitspraken. “In een uiterst geval is sprake van willekeur en dat is (uiteraard) geen recht. (…) Het zou geen verschil moeten maken of iemand een verzoek tot schadevergoeding (…) indient in Maastricht, Groningen, Middelburg, Almelo of Haarlem. Toch is dat wel het geval. Bij de huidige stand van zaken kan het verschil al gauw in de honderden of zelfs duizenden euro’s lopen.”
Tegen de beslissingen van rechtbanken staat weliswaar hoger beroep open, maar ook de diverse gerechtshoven oordelen in hoger beroep wisselend. Cassatie bij de Hoge Raad is volgens de huidige wet niet mogelijk, terwijl een uitspraak van de Hoge Raad bevorderend werkt voor de rechtseenheid. Om deze reden ziet Boksem toegevoegde waarde in een herziening van de wet ter bevordering van de rechtseenheid.
