Het TV-programma EenVandaag besteedde op 27 maart jl. aandacht aan de effecten van de Wet dna-onderzoek bij veroordeelden. Directe aanleiding is het bezwaar dat door negen cliënten is ingediend in de A7-blokkadezaak tegen het bepalen en verwerken van hun dna-profiel in de landelijke dna-databank. Dat bezwaar is door de rechtbank in Leeuwarden op 27 maart jl. behandeld. Een uitspraak valt op 17 april a.s.
Volgens raadsman Tjalling van der Goot schiet de Wet dna-onderzoek bij veroordeelden door. In het geval van een veroordeling wegens een ernstige gewelds- of zedenzaak is te begijpen dat de veroordeelde dna moet afstaan. Bij lichte feiten of – zoals in de kern het geval was in de A7-blokkadezaak – bij verkeerszaken, lijkt dna normaal gesproken geen rol te spelen bij de opsporing. In dergelijke gevallen zou afname van dna dan ook niet verplicht moeten worden gesteld.
Iedereen die tot een werkstraf of een gevangenisstraf veroordeeld is voor een misdrijf waarvoor voorlopige hechtenis mogelijk is (grofweg alle feiten waarop vier jaar gevangenisstraf of meer is gesteld), moet dna afstaan. Tegen de afname kan niets worden gedaan. Indien een veroordeelde weigert mee te werken, kan zo nodig met behulp van de politie een veroordeelde worden gedwongen tot afname van celmateriaal. Tegen het bepalen van een dna-profiel en de verwerking en opslag hiervan in de databank kan wel bezwaar worden gemaakt.
Kort gezegd kan het bezwaar zijn gestoeld op drie argumenten: 1. Er is reeds dna-materiaal bij justitie in een andere zaak; 2. De aard van het misdrijf waarvoor een veroordeling is gevolgd, is zodanig dat dna geen toegevoegde waarde heeft; 3. De bijzondere omstandigheden waaronder het feit is gepleegd leiden tot de conclusie dat dna geen toegevoegde waarde heeft voor de opsporing van toekomstige strafbare feiten.
Jaarlijks krijgen zo’n 25.000 veroordeelden een oproep om dna af te staan. Voor 7500 mensen is een aanhoudingsbevel nodig. In 4800 gevallen leidt een aanhoudingsbevel alsnog tot de afname van dna. Een groep van 2700 veroordeelden blijft zich onttrekken. Een bezwaar kan pas worden ingediend binnen veertien nadat de afname heeft plaatsgevonden.
Klik hier voor de volledige reportage van EenVandaag.
