Twee belangrijke adviesorganen hebben de minister geadviseerd het besluit te heroverwegen. Het gaat hierbij om de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) en de Raad van State. De minister doet er naar onze mening verstandig aan deze adviezen ter harte te nemen. Ik noem hiervoor drie argumenten:
1. De behandeling van TBS-patiënten heeft in de regel meer effect als die behandeling snel begint.
2. Het is onlogisch dat een rechter in het vonnis bepaalt dat de veroordeelde dwangverpleging moet ondergaan en in datzelfde vonnis tevens bepaalt dat betrokkene eerst tien jaar moet zitten voordat hij die noodzakelijke behandeling ondergaat! Dat wordt straks wel de realiteit bij een veroordeling tot vijftien jaar en TBS.
3. Ons kantoor heeft diverse cliënten die zijn veroordeeld tot vijftien jaar en TBS, achttien jaar en TBS en twintig jaar en TBS. Deze veroordelingen zijn uitgesproken onder de oude wetgeving. Deze cliënten gaan er fors op achteruit, omdat – bij vijftien jaar en TBS – straks niet vijf jaar moet worden ondergaan, maar tien jaren gevangenisstraf. Zij hebben steeds – terecht – gedacht dat er 1/3 van de gevangenisstraf moest worden ondergaan. Bovendien hebben de rechters zeer waarschijnlijk rekening gehouden met de toen bestaande Fokkens-regeling. Wij sluiten niet uit dat dit heeft geleid tot hogere gevangenisstraffen, omdat de rechter er immers vanuit is gegaan dat ‘slechts’ 1/3 van die gevangenisstraf zou moeten worden ondergaan. Als de rechter enige jaren geleden twintig jaar en TBS heeft opgelegd, ging deze rechter ervan uit dat eerst zes jaar en acht maanden gevangenisstraf moest worden ondergaan. Als de rechter in verband hiermee gekomen is tot hogere bruto straffen, dan gaat de veroordeelde er na het besluit van de minister dus fors op achteruit! Dit kan vele jaren extra gevangenisstraf inhouden.
Tenslotte kan worden opgemerkt dat het wel wrang is dat de Fokkens-regeling nu wordt ingetrokken, terwijl er voor het eerst sinds ongeveer twintig jaar geen sprake is van capaciteitsproblemen binnen het TBS-veld. De klinieken hebben nu plotseling wel ruimte!
Wim Anker
