Op zondag 18 maart is door Omrop Fryslân de maandelijkse (Friestalige) gesproken column van Tjalling van der Goot op de radio uitgezonden.
Hieronder volgt de Nederlandse vertaling.
"Deze week is het proces in de zogeheten Amsterdamse zedenzaak begonnen. Onze cliënt, Robert M., wordt ervan verdacht tientallen jonge kinderen seksueel te hebben misbruikt. De zaak heeft veel opschudding tot gevolg gehad.
Wij staan Robert M. als advocaat bij. Wij trachten ons werk zo goed mogelijk te doen. En juist dat, wordt de verdediging van Robert M. door sommige mensen kwalijk genomen.
Wat is de rol van een advocaat?
De officier van justitie vertegenwoordigt het Openbaar Ministerie dat opkomt voor het algemeen belang. De advocaat daarentegen komt op voor de belangen van de verdachte. Uiteindelijk is het de rechtbank die de verhalen van de officier van justitie en van de verdachte met zijn advocaat aanhoort en tot een uitspraak komt.
Een advocaat is bovendien een procesbewaker. Hij controleert of de rechter volgens de wet het proces voert. Het is zijn taak om te piepen als in zijn ogen de rechter handelt in strijd met de wet. Indien er geen controle zou zijn, zou de rechter zijn gang kunnen gaan. Een rechter is onpartijdig. De rechter hangt als het ware als een onbevooroordeelde persoon tijdens het proces boven de partijen.
De beste uitspraken van rechters komen nadat zowel de officier van justitie als de verdediging van de verdachte alle argumenten in de strijd hebben gegooid. De officier van justitie en de advocaat moeten in feite het de rechter zo lastig mogelijk maken. Alleen dan wordt de rechter gedwongen om heel goed over de zaak na te denken en diep in te gaan op alle argumenten die de partijen hebben genoemd.
De zaak, Robert M., is een heel gevoelige zaak. Er spelen heel veel zeer begrijpelijke emoties. Iedereen heeft recht op een waardig proces. Dat waardige proces wordt gerealiseerd als alle procespartijen het beste voor de belangen opkomen waar ze voor staan. De advocaat moet dus enkel en alleen voor de belangen van zijn cliënt opkomen. Voor het maatschappelijk belang staat de officier van justitie.
Wio Joustra, commentator bij de Leeuwarder Courant, schreef afgelopen maandag op de voorpagina van de krant een redactioneel commentaar. Naar mijn mening, een zorgelijk commentaar.
Hij schrijft naar aanleiding van het standpunt van de verdediging dat ouders geen wettelijk spreekrecht hebben. Het spreekrecht is niet in de wet geregeld en de Hoge Raad, de hoogste rechter in ons land, had een paar dagen voor de aanvang van het proces besloten dat de rechter de wet niet mag oprekken en de wet strikt moet uitleggen. Joustra schrijft dat het standpunt van ons, advocaten, "betreurenswaardig" is en een ontkenning van de enorme impact die deze zaak op de gehele samenleving heeft.
Een standpunt van Joustra op basis van emotie. Hij zit er fundamenteel naast en miskent de positie van een advocaat in ons strafproces. Het is juist de taak en juist de plicht van de advocaat om de rechter te wijzen op hoe het recht moet worden toegepast. Een hoofdredacteur hoort dat te begrijpen. Misschien ligt er bij hem juist wel een taak om zijn lezers te wijzen op deze positie van een advocaat. Niet om begrip te kweken, maar om te voorkomen dat mensen op emotie reageren omdat zij vinden dat geregeld zou moeten worden dat ouders spreekrecht hebben.
Het feit dat gewezen wordt op het spreekrecht voor ouders is geen ontkenning van de impact van de zaak, zoals Joustra heeft geschreven, maar is de rechtstatelijke taak van een advocaat in het strafproces. Opkomen voor de belangen van de verdachte en controleren of de rechter de procedureregels naleeft. Dus piepen als dat nodig is!
Als de verdediging haar taak goed uitvoert en als het Openbaar Ministerie goed de maatschappelijke belangen onder de aandacht van de rechter brengt, komt de rechter tot de beste beslissing. En dat is in ieders belang. Het advies aan advocaten om vooral hun mond te houden over wettelijke mogelijkheden of onmogelijkheden in het maatschappelijke belang, is nu net niet in het belang van een waardig proces. En dat laatste is datgene wat wij allemaal graag willen hebben."
