De meesten zullen het niet weten, maar het alcoholslot meet niet slechts alcohol maar ook andere stoffen. Daardoor komt het voor dat het meetapparaat een foutmelding geeft terwijl door de bestuurder geen alcohol is genuttigd. Dat kan vergaande consequenties hebben.
Het alcoholslotprogramma (ASP) is op 1 december 2011 in werking getreden. De maatregel wordt aan bestuurders opgelegd die door de politie worden aangehouden op verdenking van het rijden onder invloed. Er wordt dan een alcoholslot in de auto ingebouwd. Een dergelijk slot is een ademalcohol-meetapparaat met startblokkering. Voor de start moet de bestuurder van het voertuig een ademproef afgeven. Het voertuig kan alleen worden gestart wanneer de gemeten ademalcohol-concentratie onder de grenswaarde ligt. Het apparaat vraagt ook tijdens de rit om herhalingstests. Het apparaat bewaart de meetwaarden. Indien driemaal sprake is van een foutmelding wordt het rijbewijs ongeldig verklaard.
In onze praktijk blijkt dat met enige regelmaat door het apparaat een foutmelding wordt gegeven terwijl de bestuurder verklaart geen alcohol te hebben gebruikt. In al deze bij ons bekende gevallen heeft de bestuurder korte tijd na de foutmelding opnieuw geblazen waarbij door het apparaat geen foutmelding meer werd gegeven. Het lijkt er dus op dat de gemeten alcohol snel is verdwenen en dat dus sprake was van een geringe hoeveelheid mondalcohol. Mondalcohol kan echter niet alleen door het drinken van alcohol ontstaan, maar is ook mogelijk door een oprisping na het eten of door het drinken van vruchtensap. De foutmelding kan dus hele andere oorzaken hebben dan het nuttigen van alcoholhoudende consumpties.
Deze stelling wordt bevestigd door het bedrijf dat de ademalcohol-meetapparatuur levert, de firma Dräger. In de gebruiksaanwijzing is door Dräger – onder meer- opgenomen dat alcoholresten in de mond tot verhoogde meetwaarden leiden. “Ook bij aromatische dranken (bijv. vruchtensap) (…) en na het oprispen…” Klik hier voor het lezen van de bewuste pagina uit de gebruiksaanwijzing. Bij velen is dat niet bekend.
De Nationale Ombudsman heeft recentelijk een klacht van een bestuurder gegrond verklaard. De man had een alcoholslot in zijn auto. Hij blies een te hoge waarde nadat hij zijn ruiten aan de buitenkant had gesproeid met ruitenwisservloeistof. Uit onderzoek bleek dat het gebruik van deze vloeistof aan de buitenkant van de auto bij de bestuurder van het voertuig leidt tot een verhoogde uitslag van de blaastest. Klik hier voor het lezen van deze uitspraak.
Het schort dus aan zorgvuldigheid bij de uitvoering van het alcoholslotprogramma. De meetresultaten worden immers beïnvloed door andere factoren dan het voorafgaande bewuste gebruik van alcohol. Na drie foutmeldingen wordt het rijbewijs ongeldig verklaard. Deze niet waterdichte meetresultaten kunnen dus enorm grote gevolgen hebben. In sommige gevallen volkomen ten onrechte.
Ons kantoor heeft zich vanaf het begin kritisch getoond tegen de invoering van het ASP in het algemeen. Deze kritiek richt zich in het bijzonder op de hoge kosten, op de rechtsongelijkheid tussen bestuurders van personenauto’s en vrachtwagenchauffeurs en op het feit dat het CBR geen belangenafweging toepast. Er is meermalen gepleit om het ASP onder te brengen bij de strafrechter, die met alle belangen rekening kan houden en zo nodig een maatregel voorwaardelijk kan opleggen. Klik hier voor een recent artikel hierover van onder andere kantoorgenoot mr. Nico de Vries in het Nederlands Juristenblad. Nu meetresultaten kunnen worden beïnvloed door onschuldige factoren als het recent drinken van sinaasappelsap, een oprisping na het eten of het sproeien van de voorruit, wordt deze kritiek gevoed. Met name omdat de gevolgen zo groot zijn. Tegen een ongeldigverklaring van het rijbewijs door het CBR kan weliswaar bezwaar en beroep worden aangetekend, doch in zo’n procedure zal van de betrokkene worden verlangd dat hij aannemelijk maakt dat hij geen alcohol heeft gedronken. Dat blijkt in de praktijk lastig aan te tonen.
Oppassen dus. De oude campagneslogan van Veilig Verkeer Nederland ‘Glaasje op? laat je rijden’ geldt ook als het glaasje gevuld is met jus d’orange.
Mr. Tjalling van der Goot
