In een uur durend thema-programma bij Sophie & Jeroen op NPO1 hebben Hans en Wim Anker uitleg gegeven over levenslang. Dit naar aanleiding van het Marengo-proces waarin tegen zes verdachten door het Openbaar Ministerie een levenslange gevangenisstraf is geëist. In die zaak – waarin ons kantoor overigens niet betrokken is – wordt vandaag uitspraak gedaan.
Klik hier voor de volledige uitzending.
Onze oud-kantoorgenoten, naamgevers en thans adviseurs van ons kantoor hebben in hun zo’n 40 jaar durende loopbaan expertise opgebouwd op het gebied van de levenslange gevangenisstraf. Ons kantoor heeft in de loop der jaren 13 zaken gehad waarin tegen cliënten een levenslange gevangenisstraf is geëist. In het begin van hun carrière onderging slechts een beperkt aantal personen een levenslange gevangenisstraf. Op het moment van de uitzending zijn dat er al 59. Volgens Wim Anker kan de oorzaak voor een deel worden gevonden in de georganiseerde criminaliteit; tegen meerdere leden van zo’n organisatie is meermalen op één dag aan meerdere verdachten een levenslange gevangenisstraf opgelegd.
Wim Anker stond ook stil bij de aangepaste regelgeving. Onder druk van het Europese recht is op papier geregeld dat een levenslang gestrafte altijd perspectief op terugkeer in de samenleving moet houden. Om die reden is ingevoerd dat na 25 jaar een adviescollege een advies uitbrengt over de vraag voor welke re-integratieactiviteiten de gedetineerde mogelijk in aanmerking komt. Daarna kan gratie worden gevraagd. Op een gratieverzoek wordt op dit moment nog altijd beslist door de minister. Een minister heeft politieke en electorale belangen. In de praktijk is wel gebleken dat bewindslieden als uitgangspunt nemen om geen gratie te verlenen. Slechts onder grote druk – vaak na diverse gerechtelijke procedures – kan gratie worden afgedwongen. Gratie blijft een zeldzaamheid. Om die reden is Anker voorstander van een beoordeling door een onafhankelijke rechter.
Recent is door de Minister voor Rechtsbescherming Weerwind aangekondigd de gratieprocedure aan te passen door een rechter op een gratieverzoek te laten beslissen. Anker stipt aan dat er verkiezingen zijn geweest en dat de Kamer is ‘verkleurd’. Of in de beide Kamers nu nog een meerderheid is om de wet aan te passen, is twijfelachtig. Daardoor blijft het risico bestaan dat de verplichting om elke levenslanggestrafte uitzicht op verkorting van de straf te bieden slechts een papieren werkelijkheid is.
