In de Leeuwarder Courant van 18 december jl. is een uitgebreid artikel gepubliceerd over en met Hans en Wim Anker. Zij nemen op 1 januari a.s. afscheid van de advocaat; het kantoor draait onder hun naam daarna gewoon door. Al wekenlang is de advocatentweeling Hans en Wim Anker bezig met afscheid nemen. De gebroeders, inmiddels 68, zijn beduusd van alle reacties op hun besluit om de toga’s definitief aan de kapstok te hangen. ,,We hebben het met hart en ziel gedaan.’’
Klik hier voor de voorpagina van de krant, de pagina's 1 en 2, de pagina's 3 en 4, de pagina's 5 en 6 en de pagina's 7 en 8 van de bijlage.Hieronder enkele passages.
“Het is chaos in het kwadraat’’, zegt Wim Anker in de Rembrandtkamer van het advocatenkantoor aan de Ossekop, in het centrum van Leeuwarden. Om de haverklap worden hij en broer Hans gebeld door media met het verzoek om een afscheidsinterview. ,,Dan is het antwoord steeds nee-nee-nee-nee’’, stelt Wim, ,,want het kan niet.’’
Alleen gedetineerdenkrant Bonjo en zo’n vijf andere media lukte het om het tweetal te strikken vanwege het naderende afscheid per 1 januari. In talkshows verschijnen ze niet graag, stelt Wim met klem: ,,Daar zijn wij geen mensen voor. Die programma’s zijn veel te vluchtig. Je krijgt 3 minuten en zit met mensen aan tafel die niets van het onderwerp weten maar wel direct een mening klaar hebben.’’
De Ankers hebben het deze laatste weken van het jaar razend druk. Wim: ,,We moeten de praktijk volledig overdragen, al onze cliënten bezoeken en informeren over hun nieuwe advocaten en ook nog een heleboel opruimen.’’ Eén grote, formele afscheidsbijeenkomst komt er niet. Vanwege de coronabeperkingen maar ook omdat de broers het erg lastig vinden om te bepalen wie dan uitgenodigd zou moeten worden en wie niet. Daarom worden alle optredens in den lande van de weeromstuit ineens afscheidsbijeenkomsten. Tijdens strafrechtcursussen die ze samen met collega-advocaat Jan Boksem gaven in Eindhoven, Rotterdam, Maastricht en op Schiermonnikoog, namen bijvoorbeeld al tientallen collega’s afscheid van de Ankers.
,,Heel indrukwekkend’’, zegt Wim. De broers krijgen allebei de tranen in de ogen. Zelfs Hans die als minder emotioneel bekend staat. ,,Je ziet ook collega’s’’, zegt hij, ,,die al jaren in het vak zitten maar toch redelijk geruisloos vertrekken. Dat geldt niet voor ons, maar dat het zo veel los zou maken hadden we niet verwacht. Dat raakt me.’’
Veel collega’s zeggen bijvoorbeeld dat het duo hen geïnspireerd heeft. ,,Dat komt steeds terug’’, vertelt Wim. ,,Zo mooi om te horen. Tenslotte hebben we niet echt een populair beroep. Als je van schouderklopjes houdt, moet je geen strafrechtadvocaat worden. Je roeit elke dag tegen de stroom in en dan krijg je tot slot deze reacties. Spontane toespraken, cadeaus ook, zelfs een speciaal lied op de wijs van het nummer Laat me van Ramses Shaffy. Veel advocaten zeiden ook dat ze altijd een beroep op ons konden doen als ze vragen hadden. Dat is ook zo. We hebben het met hart en ziel gedaan, maar je staat er niet bij stil hoe anderen erover denken. Dat hoor je dus als je weggaat.’’
Bijzonder was ook dat verschillende rechters zich over het duo uitlieten. Oud-rechter Frans Bauduin bijvoorbeeld schreef in een artikel in het Advocatenblad van november dat Wim Anker de rechters in de geruchtmakende zedenzaak rond Robert M. weliswaar had gewraakt, maar ook dat het een enorm verlies is dat de broers stoppen. ‘Ze zijn een briljant in de kroon van de advocatuur’, aldus de oud-rechter. Wim: ,,Dat zijn dingen die me ontroeren. Zo mooi, zo mooi.’’
Een belangrijke missie van de broers was de advocatuur op een goede manier aan de samenleving te presenteren en vooroordelen of misverstanden weg te nemen. Dat deden ze bijvoorbeeld door vier- tot vijfduizend lezingen en theateroptredens te verzorgen. Hans omschreef het als volgt: ,,Overdag verdedigen we onze cliënten en
’s avonds en in de weekenden onszelf.’’
Ze zijn er trots op dat ze jarenlang een volledig landelijk opererend kantoor vanuit Leeuwarden hebben kunnen runnen. Na de zaak Ferdi E. – ontvoering en moord van Gerrit Jan Heijn – was het kantoor steeds vaker landelijk actief. In de jaren negentig was het zelfs even de vraag of het kantoor niet beter naar de Randstad kon verkassen. Het zou efficiënter geweest zijn en veel reis- en verblijfkosten hebben bespaard. ,,We hoorden dergelijke geluiden ook’’, zegt Hans, ,,maar hebben toen toch besloten om hier te blijven en dat is terugkijkend onze belangrijkste beslissing geweest.’’
,,Emoties spelen daarbij ook een rol’’, stelt Wim. ,,De ruimte, het licht, het groen, de lucht, de taal, de volksaard. Wij horen hier gewoon.’’ ,,Als de oude Max Moszkovicz het redt vanuit de laars, oftewel Limburg’’, had Hans destijds opgemerkt, ,,dan moeten wij het kunnen redden vanuit de hoed, oftewel Friesland.’’ Dat besluit heeft geld gekost, maar het heeft volgens Wim vooral ook veel levensvreugde gebracht. ,,Dat geldt voor alle kantoorgenoten.’’
Hij moet ineens terugdenken aan zijn vader: de Zeeuw Jacobus Anker, burgemeester van onder meer de voormalige gemeente Utingeradeel, die welzijn ook plaatste boven veel geld verdienen. De woorden die vader regelmatig en met luide stem uitsprak bij het ontbijt klinken nog na: ,,Mannen, geen dollartekens in de ogen alstublieft.’’ En ook: ,,Mannen, houd de rug recht.’’ Wim: ,,Dan zeiden wij: ‘Pa zorgen zijn niet nodig. Wij nemen het stokje naadloos over’.’’
En dat deden ze. ,,Vader was heel principieel niet bij een politieke partij aangesloten’’, vervolgt Wim, ,,ook al had hij misschien een veel grotere gemeente – en dus veel meer inkomen – kunnen krijgen als hij dat wel had gedaan. Maar hij wilde er zijn voor een ieder. Een echte burgervader. Destijds was dat bijzonder, nu zie je het steeds vaker.’’ Hij was erg trots op zijn zoons, herinnert Hans zich. ,,Alleen hoorden we dat niet van hem zelf, maar van anderen.’’
Ook Hans en Wim wilden er zijn voor iedereen, mensen mét en zonder goed gevulde portemonnee. Geen onderscheid tussen betaalde en pro-Deozaken. Het is één van de uitgangspunten van het advocatenkantoor. Wim: „Dat principiële hebben we dus van de oude baas.’’
Rijk zijn ze van het werk niet geworden, concluderen de broers, ook al roepen tv-optredens van bekende collega-strafpleiters soms wel een beeld op van verfijnde maatpakken, dure horloges en grote bolides. Dat alles is aan de Ankers niet besteed. Het geeft ook een vertekend beeld van de realiteit van de meeste strafpleiters, vinden ze.
,,Er zijn strafpleiters met uurtarieven van 5-, 6-, 700 euro die alleen met betalende cliënten werken’’, legt Wim uit. ,,Wij zijn een kantoor met een sociaal gezicht en vinden juist dat je niet naar het inkomen dan wel het vermogen bij een cliënt moet kijken, maar dat een ieder recht heeft op bijstand. Bij ons gaat het dan ook meestal om pro-Deozaken. Dat geldt trouwens voor het gros van de strafpleiters. Die moeten het hebben van gefinancierde rechtsbijstand. Keihard werken voor weinig geld.’’
De tientallen strafrechtcursussen die jaarlijks worden gegeven vormen de belangrijkste inkomstenbron van het advocatenkantoor en die zorgen er ook voor dat het sociale gezicht behouden kan blijven.
Hans heeft nog een pensioen geregeld, terwijl zijn broer straks alleen een AOW-uitkering heeft die hij nog hoopt aan te vullen met inkomsten uit lezingen. Lukt dat niet, dan mag hij bij Hans aankloppen: ,,Je hebt altijd nog een broeder waar je geld van kunt lenen. Met rente.’’
Ze zien collega’s vanwege de slechte honorering richting een functie bij het Openbaar Ministerie, de politiek, of de rechterlijke macht bewegen. Dat is niet goed voor een sterke positie van de advocatuur vinden de broers. Hans: ,,Maar er komt nu een inhaalslag. Extra geld voor pro-Deozaken.’’
Wim lijkt zich een beetje op te winden: ,,Hans, we hebben twee protestmarsen gelopen in Amsterdam en Den Haag met honderden advocaten in toga. En nu pas komt er een verhoging, nota bene op het moment dat wij vertrekken. Heel wrang.’’ Hans quasi ernstig: ,,Ze hebben daar dus gewoon op gewacht. Die verhoging had er tien jaar eerder al moeten zijn.’’
Toch hebben de mannen naar eigen zeggen geen seconde spijt gehad van de keuze voor het vak van stafrechtadvocaat. ,,Het is een prachtig beroep’’, zegt Wim. ,,Vechten, knokken, strijden, schieten, knallen voor onze cliënten. Maar het is ook loodzwaar. Ik denk dat ik het alleen ook niet had gered, Hans misschien wel zonder mij. Hij heeft een sterke persoonlijkheid.’’ Wim kampte eerder met hartklachten en burn-outs – ,,maar nu gaat het heel goed’’ – en ook Hans had serieuze gezondheidsproblemen. Het was de aanleiding voor Wim om zijn broer voor te stellen om samen te stoppen. ,,Broeder is niet alleen ouder zoals u ziet’’, merkt Hans fijntjes op, al scheelt het slechts 15 minuten, ,,hij is soms ook wijzer. ‘Je kunt beter een jaar te vroeg stoppen’, zegt hij, ‘dan een half jaar te lang doorgaan’.’’
,,Het is gewoon verstandig’’, vult Wim aan. ,,Maar’’, stelt hij, niet geheel zonder gevoel voor dramatiek, ,,we doen het wel met een bloedend hart.’’
Beiden maken zich grote zorgen over de verharding van het strafklimaat. ,,Toen wij begonnen ging het nog over resocialisatie maar nu is het meer en meer vergelding en repressie’’, stelt Wim. ,,Kijk je naar de levenslang gestraften dan heeft Nederland nog steeds het meest rigide systeem in de Europese Unie. Al 35 jaar geven we daar – met megafoon – onze mening over en in 2017 heeft toenmalig staatsecretaris Klaas Dijkhoff eindelijk een regeling gerealiseerd waarin de positie van de levenslang gestrafte na 25 jaar opnieuw wordt getoetst. Deze mensen hadden geen enkel perspectief en sindsdien enig perspectief. Wel jammer dat het de minister is die beslist over gratie. Wij vinden dat dat een onafhankelijke rechter moet zijn.’’
De secretaresse komt binnen. Er is gebeld voor Hans. Een cliënt die deze middag bij een zitting moet zijn heeft vervoersproblemen. ,,Niet te geloven’’, zegt Hans. ,,We hebben zo veel moeite gedaan om hem voor het eerst op de zitting te krijgen.’’ Hij loopt even weg.
In januari hopen de broers hun werkkamers echt leeg te halen. ,,In de avonduren en de weekenden’’, beweert Wim, ,,zodat niemand er last van heeft, want als je weg bent ben je weg. Punt.’’
Voor de rest willen ze hooguit op afspraak langskomen, bijvoorbeeld voor de viering van een jubileum of om de nieuwe advocaten in te werken. ,,Daar hebben we harde afspraken over gemaakt. We zullen niet ongevraagd binnenlopen.’’
Hans komt vlak voor het einde van het interview weer binnenwaaien. Onduidelijk blijft of er nu wel of niet vervoer voor zijn cliënt geregeld is. ,,Mooi dat ik er de laatste minuten van het interview ook nog bij kan zijn’’, merkt hij op. ,,Zo krijgt het verhaal net wat meerbody .’’ Wim staart stoïcijns voor zich uit, de armen over elkaar: ,,Roeptoeter.’’
Ook Hans belooft plechtig de collega’s aan de Ossekop na januari niet onnodig lastig te vallen. ,,Ik weet hoe dat werkt. Dat hoor je ook bij andere kantoren. Ze vinden het mooi dat je langskomt, maar nog mooier dat je weer vertrekt.’’
Diverse personen is gevraagd om te reageren op het afscheid van de advocaten. Minister Grapperhaus, acteur Peter Tuinman die de beide Ankers speelde in de serie Dankert & Dankert, advocaat Jan-Hein Kuijpers, Hank Heijn, rechter Bert Dölle, officier van justitie Henk Mous, oud-journalist Jack Kooistra, filmmakers Meral Uslu en Maria Mok. eigenaar Rob Fischer van Hotel Van der Werff op Schiermonnikoog, eigenaar Ad Bessling van het Huis met de Pilaren in Bergen en oud-cliënt in de Volendambrandzaak John Veerman. Veerman: “Ze hielden me rechtop. Mijn lot lag ook in hun handen.” Grapperhaus: “Hun humor maakt het recht toegankelijker voor iedereen – en ik denk ook draaglijker voor de mensen die ze bijstonden. Maar die humor gaat wel altijd gepaard met buitengewone kennis en juridische creativiteit.’’ De demissionair minister zegt de broers vooral te waarderen vanwege hun inzet om vooroordelen over strafrechtadvocaten weg te nemen.
Ook kantoorgenoten Marianne Nicolai (secretarsse) en chauffeur Tom Binnema hebben hun mening geuit.
Nicolai: “Digitale communicatie was en is aan Hans en Wim Anker niet besteed, maar gelukkig was daar secretaresse Marianne Nicolai-Hendriks (66) die alles wat de advocaten moesten weten met liefde voor hen printte. Ze draait er niet omheen: ,,It binne gewoan digibeten. Se dogge neat mei ynternet. Dat kinne se ek hielendal net. Beide hawwe ek in âlderwetske mobile tillefoan. Gjin smartphone. Allinnich om te beljen en te sms’en.’’ Nieuwe ontwikkelingen hebben de mannen ingehaald, stelt Nicolai. Processtukken worden bijvoorbeeld al een tijd in digitale, extra beschermde postvakken geplaatst. ,,Dy mocht ik der útfiskje’’, zegt Nicolai, die de laatste jaren, tot haar pensioen in november, twee en een halve dag per week op het advocatenkantoor werkte. ,,De oare kollega’s hienen der gjin nocht oan, mar ik hie my fersoene mei de gedachte dat Hans en Wim dat sels net koenen.’’ En dus zorgde Nicolai er voor dat honderden pagina’s per week werden gedownload, opgeslagen, geprint en in de oude, tastbare postvakken van de Ankers gelegd. Op dezelfde manier ontfermde ze zich over het mailverkeer. Ook de invoering van het digitale dicteerapparaat was een ware beproeving, met name voor Hans Anker die zijn teksten tot een jaar of vier geleden nog op een cassettebandje insprak om die vervolgens door de secretaresses te laten uittypen. ,,Wy rêde it hjir wol mei’’, zei hij dan.
Het zijn nu eenmaal mannen van traditie, stelt Nicolai die zo’n 22 jaar met ze samenwerkte. ,,Hast in bytsje autistysk. Dat sizze se sels ek. Op de jierlikse fakânsje yn Slenaken moatte se ek altyd deselde sliepkeamer hawwe.’’ Nicolai houdt vooral goede herinneringen. ,,Oeral binne ups en downs mar dochs sjoch ik yn it algemien werom op in gesellige tiid, benammen ek troch allegeare spontane aksjes fan Hans en Wim. Leuke dingen organisearje, dat koenen se hiel goed.’’
Als er ijs lag bijvoorbeeld, konden de gebroeders zo maar zeggen: ,,De redens mar efkes meinimme freed, dan gean wy nei de Ulesprong.’’ Dat betekende, aldus Nicolai, dat Wim en Hans aan de bar zaten bij café De Ulesprong – ,,mei in bak snert en wat oars’’ – en dat de rest van de medewerkers buiten aan het schaatsen was. ,,Sa hawwe wy talleaze útsjes hân. Hiel goed foar de ûnderlinge bân. Al dy jierren wienen wy in ienheid. Absolút.’’
Binnema: “Het zal best even wennen zijn voor chauffeur Tom Binnema. Zo’n twaalf jaar reed hij met Wim en Hans Anker het land door. ,,De oaren binne net saai, mar de Ankers stekke krekt wat mear boppe it meanfjild út.’’ Voor de foto heeft Binnema de Audi A6 nog maar even door de wasstraat gehaald. Hij kijkt door de achteruitkijkspiegel naar de lege zitplaats rechts achterin. Het favoriete plekje van de Ankers. Als ze samen meereden moest Hans zich schikken, aldus Binnema, want Wim was, meer dan zijn broer, gehecht aan gewoontes. De chauffeur lacht: ,,Der foel net oan te toarnen.’’ Overal en nergens zijn ze tezamen geweest. Van Schiermonnikoog tot Antwerpen. Voor strafzittingen, lezingen, cursusmiddagen of een bezoek aan een cliënt. Op de heenweg was de sfeer meestal redelijk serieus. Na de uitwisseling van de laatste nieuwtjes bereidden de advocaten zich bijvoorbeeld nog wat voor op een strafzitting, pleegden telefoontjes of lazen de krant. Als het maar even mogelijk was werd op de terugweg een café aangedaan voor een hapje en een drankje. Binnema had de Misset Café Top 100 altijd binnen handbereik. ,,Hoe swier in sittingsdei ek wêze kin, it bliuwe minsken dy altyd de sinne yn it wetter skinen sjogge.’’ Overal werden de Ankers volgens de chauffeur met open armen ontvangen. Alhoewel, één keer, op Urk, was de sfeer eerst toch wat grimmig. Wim Anker en zijn collega Tjalling van der Goot hadden een intensieve zitting gehad: de Amsterdamse zedenzaak met hun cliënt Robert M. ,,Daar heb je die pedo-advocaten’’, brulde een man aan de bar. Hij werd direct op de vingers getikt door de kasteleinse. Er bleken ook nog twee ex-cliënten in het café te zitten. ,,Doe hat Wim mar in rûntsje jûn en doe wie it ek wer klear.’’ Als de gebroeders de nodige jenevertjes hadden geconsumeerd, wilden ze op de terugweg nog wel eens collega’s bellen met de mededeling: ,,We hebben een liedje ingestudeerd. Let je goed op? Hier komt het.’’ Binnema zong dan uit volle borst mee. Altijd hetzelfde liedje: ,,Ik weet een donkerbruin cafeetje, daar staan de klanten in de rij, want aan de tap staat blonde Greetje, daar is Brigit Bardot een ouwe tante bij.’’
Het zal best even wennen zijn zonder de Ankers, denkt Binnema, die gewoon in dienst blijft bij het advocatenkantoor. Nooit meer de enthousiast tappende vingers van de tweelingbroers op zijn schouders. ,,It binne sfearmakkers. Se hawwe in protte kleur jûn oan myn wurk.’’
.jpg){kind=link}