Op zondag 10 januari jl. is door Omrop Fryslân de maandelijkse (Friestalige) gesproken column van Tjalling van der Goot op de radio uitgezonden. Klik hier voor het beluisteren van de column.
Hieronder volgt de Nederlandse vertaling.
"Code rood!
De afgelopen week heeft het Noorden van ons lang te maken gehad met winterse omstandigheden. Het KNMI heeft sommige dagen code rood afgegeven. Volgens de definitie van deze code is in dat geval sprake van een grote impact op de samenleving, waarbij de gevolgen maatschappelijk ontwrichtend kunnen zijn. Mijn voorstel is om vanaf 2016 de Balie van advocaten ook de bevoegdheid te geven dergelijke codes te geven aan ontwikkelingen op het gebied van strafrecht. Dat weet iedereen direct hoe wij erover denken.
Zo heb ik recent kritiek geuit op het wetsvoorstel om veroordeelden mee te laten betalen aan hun eigen verblijf in de gevangenis. Code rood! Dat heeft grote impact op de samenleving. Het voorstel is intussen ingetrokken. Zo’n code werkt dus wel.
Het recht moet dichter bij de burger in plaats van verderaf. Om die reden moeten alle huidige rechtbanken gehandhaafd blijven. Het eerdere voorstel om zeven rechtbanklocaties in ons land te schrappen krijgt van mij eveneens code rood. Het ontwricht ons rechtsbestel. Ook dit voorstel is intussen ingetrokken.
Ook het komende jaar zal er weer veel gebeuren.
Vlak voor kerst heeft de Hoge Raad, de hoogste rechter in ons land, beslist dat verdachten die door de politie worden ondervraagd het recht hebben om bij dit verhoor een advocaat erbij te hebben. Een heel belangrijke uitspraak. Tot nu toe mocht de verdachte alleen voorafgaande aan het verhoor een advocaat spreken; deze mocht er dus niet bij aanwezig zijn. Dat is vanaf nu dus anders. Code groen! Prima dus. Maar hoe deze advocaten een reële vergoeding krijgen voor dit uitermate belangrijke werk, waarbij deze soms een hele dag bij het verhoor aanwezig moeten zijn, is niet geregeld. Ook een advocaat zal geld moeten verdienen om de huur, de belasting en de telefoonkosten te kunnen betalen. Dat geld moet ergens vandaan komen. De Staat zal enige voorziening hiervoor moeten treffen. Het door de Hoge Raad erkende recht mag namelijk niet inhouden dat een advocaat vrijwel voor niks misschien wel dagen aan de slag is. Dat is voor geen enkele strafrechtadvocaat op te brengen. Dan zou het recht alleen voor rijke verdachten gelden die zelf de kosten kunnen betalen. En dat mag niet gebeuren. Dus code rood! Er moet een goede regeling worden gemaakt zodat een advocaat ook bij het verhoor van verdachten met een kleine beurs aanwezig kan zijn.
In het verlengde hiervan kan het niet zo zijn dat de overheid stelt dat hiervoor geen geld beschikbaar is. Vanaf 1 januari 2016 krijgen namelijk alle slachtoffers - na een door de strafrechter in een strafzaak tegen een verdachte toegewezen schadevergoeding - bij voorschot deze schadevergoeding van het Rijk uitgekeerd. Slachtoffers hoeven dus niet meer achter hun eigen geld aan. Wij allemaal betalen als samenleving dus voor alle slachtoffers. Prima dat slachtoffers hun geld krijgen, zij hebben in de visie van de rechter immers recht hierop. Het recht op een advocaat bij de ondervraging van een verdachte door de politie wordt echter dan niet door de overheid niet adequaat betaald. Niet direct een goed voorbeeld van een evenwichtig proces. Code rood dus.
Ik heb nog wel potjes rode verf staan, want er zijn nog wat wetsvoorstellen die een codekleur moeten krijgen. Zoals gevangenisstraffen die al moeten worden ondergaan ook al wordt hoger beroep ingesteld. Code rood! Het plan van de politie om van iedereen die in verzekering gesteld wordt op het politiebureau DNA af te nemen, omdat het zo gemakkelijk is als deze mensen als zij eenmaal veroordeeld zijn toch DNA moeten afstaan. Een slecht plan, zonder waarborgen. Code rood!
Ik kan doorgaan. Dat doe ik niet. Er zijn ook ideeën, plannen en voorstellen die mijn instemming hebben. Ook dan zal ik dat zeggen.
Het lijkt mij buitengewoon handig voor plannenmakers en politici als zij aan de hand van een code direct het standpunt van advocaten kennen. Het is dan wellicht beter om deze plannen maar niet verder uit te werken. Dat scheelt veel werk. Zo werkt uiteindelijk het KNMI mee aan het verbeteren van onze rechtsstaat."
