De 53-jarige Alex O. is volgens het openbaar ministerie verantwoordelijk voor het in 2015 leggen van explosieven bij een tweetal vestigingen van supermarktketen Jumbo in Groningen, het sturen van een verjaardagskaart met explosieven naar Jumbo in Zwolle en het verzenden van dreigmails waarin Jumbo onder dreiging van meer bommen werd gedwongen tot het afgeven van 2000 bitcoins. In hoger beroep eiste het OM bij het gerechtshof in Leeuwarden op 29 maart jl. een gevangenisstraf van acht jaren. Dat is dezelfde straf als die de rechtbank in Groningen in juni 2016 oplegde. Tegen dat vonnis stelde raadsman Tjalling van der Goot eerder namens zijn cliënt hoger beroep in. Onze cliënt ontkent de dader te zijn.
Er is geen rechtstreeks bewijs. Zo zijn er geen getuigen die cliënt belasten. Ook is er geen daderspoor.
De verdediging stelde dat de dader zichtbaar is op beveiligingsbeelden van Jumbo terwijl hij een explosief legt tegen de pui van het winkelpand aan het Overwinningsplein in Groningen. De kenmerken van deze persoon voldoen niet aan de kenmerken van cliënt. Zo heeft de dader – onder meer – een typisch loopje waarbij getuigen die de beelden hebben gezien stellen dat de persoon mogelijk een handicap aan zijn been heeft. Cliënt loopt echter normaal en heeft geen gebrek aan zijn been.
Er is DNA aangetroffen op een enveloppe of onder een op die enveloppe geplakte postzegel die verzonden is aan de Jumbo in Zwolle. Los van het feit dat een enveloppe een verplaatsbaar object betreft, gaat het om een mengprofiel van twee personen. Wie die andere donor in het mengprofiel is, is niet bekend. DNA is secundair overdraagbaar. Het enkele feit dat DNA van twee personen is aangetroffen, maakt niet dat daarmee kan worden vastgesteld dat cliënt de verzender van de brief is. Raadsman Van der Goot stelde ter terechtzitting dat niet valt uit te leggen dat er volgens het OM één dader is, maar dat de andere donor in dit profiel als dader door het OM wordt uitgesloten.
Ook bij een ander incident is DNA aangetroffen, te weten op een deksel van de emmer waarin een explosief was aangebracht dat was gelegd bij de Jumbo aan de Wilhelminakade in Groningen. De verdediging uitte forse kritiek op de wijze van aantreffen van dit DNA. Dit bevond zich namelijk op een haar. De emmer en het deksel is destijds door het opsporingsteam met blote handen aangeraakt en heeft bijna vijf uren op straat in wind en regen op straat gelegen. Dat nadien nog een haar wordt aangetroffen, impliceert niet dat sprake is van een daderspoor dat op een zorgvuldige wijze is vastgesteld. Bovendien betreft het een zogeheten mitochondriaal DNA. Dat houdt in dat in dat dit DNA in de moederlijke lijn overerft. Er zijn vele mensen met hetzelfde mitochondriale DNA.
De dader van het incident aan de Wilhelminakade staat eveneens op beeld. De beelden zijn onvoldoende van kwaliteit om deze dader te kunnen herkennen. Een verzoek van de verdediging om deze beelden verder op te waarderen om de dader te pogen te herkennen, is eerder door het hof afgewezen omdat de politie de beelden in 2016 reeds had opgewaardeerd. Uit getuigenverklaringen blijkt dat de dader zeer waarschijnlijk gebruik heeft gemaakt van een Suzuki Swift. Cliënt heeft geen Suzuki Swift en kent ook geen mensen met een dergelijke auto. Ook is niet vastgesteld dat cliënt een dergelijke auto heeft gehuurd of anderszins heeft gebruikt.
Er is in het opsporingsonderzoek geen enkele link vastgesteld tussen cliënt en TATP. Dat laatste is een springstof die bij de explosieven is gebruikt. De grondstoffen voor TATP zijn aceton, waterstofperoxide en zuur. Ondanks uiterst grondige onderzoeken in de woningen waar cliënt verbleef waarbij afzuigfilters, afvoeren, sifons e.d. zijn onderzocht, is geen enkel spoor van deze grondstoffen geconstateerd.
De dreigmails zijn alle via TOR en Freeproxy netwerken verzonden. Via deze netwerken kan anoniem op het internet worden gesurfd en/of anoniem mails worden verzonden. Cliënt erkent – net als tienduizenden andere Nederlanders – vanuit privacy-oogpunt gebruik wel te maken van TOR. Voorafgaande aan de laatste dreigmail (waarna cliënt is aangehouden) in oktober 2015 is – ondanks onderzoek aan de router en de computer - geen gebruik van het TOR-netwerk komen vast te staan. Gebruik van Freeproxy is in het geheel niet uit het onderzoek naar voren gekomen.
Het bewijs blijft volgens de verdediging hangen in aannames en vermoedens. Zonder gerede twijfel is niet vast te stellen dat cliënt de in de woorden van sommigen ‘Jumbobomber’ is. De verdediging bepleitte vrijspraak.
Het gerechtshof doet uitspraak op vrijdag 20 april a.s. om 13.30 uur.
