Een jaar geleden, op 1 maart 2016, werd het recht voor verdachten ingevoerd om bij het verhoor door de politie bijgestaan te worden door een advocaat. In de Leeuwarder Courant van heden is de rol van de raadsman tijdens het verhoor in het afgelopen jaar geëvalueerd. Volgens Tjalling van der Goot is de helft van de verbalisanten uiterst redelijk in de omgang met advocaten en laten deze advocaten “redelijk hun gang” gaan. “Alleen de hardliners houden vast aan de aanwijzing. Soms maak ik mee dat mij de mond wordt gesnoerd.”
Klik hier voor het artikel.
Tot op de dag van vandaag wordt er gestreden over de vraag welke bevoegdheden de advocaat tijdens het verhoor heeft. Volgens de per 1 maart 2017 ingevoerde wet en de daarop gebaseerde regelgeving mag de raadsman tijdens het verhoor niet actief adviseren, vragen stellen of ingrijpen. Alleen als blijkt dat de cliënt een vraag niet begrijpt mag de advocaat ingrijpen. Slechts aan het einde van het verhoor wordt hem de gelegenheid geboden tot het stellen van vragen. Indien de advocaat zich niet aan deze gedragscode houdt, kan hij door de politie uit de verhoorruimte worden verwijderd. De Orde van Advocaten daarentegen heeft richtlijnen opgesteld waarin weliswaar is geregeld dat de raadsman zich in beginsel terughoudend opstelt en zich niet actief met het verhoor bemoeit, maar waarin hij tevens de bevoegdheid heeft zijn cliënt te adviseren en in het belang van zijn cliënt ingrijpt.
Volgens Van der Goot zijn de beperkingen die in de wet aan advocaten zijn opgelegd in strijd met Europese regels. “Dat moet dus worden aangepast.” Recent heeft ook de Raad van State geadviseerd de advocaat meer bevoegdheden toe te kennen.
Naast de praktische invulling van het recht op verhoorbijstand, probeert de Nederlandse Vereniging voor Strafrechtadvocaten (NVSA) af te dwingen dat de bijstand tijdens verhoren beter vergoed wordt. Ongeacht het aantal verhoren en de duur van de verhoren in de piketfase, ontvangt de raadsman een vast bedrag van ongeveer € 150,-. Meestal duren verhoren vele uren en vaak worden verdachten verspreid over meerdere dagen verhoord. Ook uit het artikel in de Leeuwarder Courant blijkt dat advocaten de lage vergoeding een groot probleem vinden om hun kantoor bedrijfseconomisch draaiende te houden.